Ayrılık
Larry Page’in yapay zekâ konusundaki iyimser görüşlerinin tamamen yanlış olduğunu düşünen ve DeepMind’ı kaybetmiş olmanın verdiği öfkeyle Elon Musk, kendi laboratuvarını kurmaya karar verdi.
2015’in sonlarında, Silikon Vadisi’ndeki Rosewood Oteli’nde Sam Altman ile buluştuktan sadece birkaç ay sonra OpenAI’yi kurdu. Musk, laboratuvara büyük miktarda para yatırdı ve eski PayPal ortakları Reid Hoffman ve Peter Thiel de ona katıldı. Üçü ve diğer yatırımcılar, projeye 1 milyar dolar taahhüt etti ve o sırada 30 yaşında olan Sam Altman, OpenAI’yi yönetmeye başladı. İlk adım olarak, Google’dan Ilya Sutskever’i transfer ettiler. (Dr. Sutskever, Dr. Hinton’ın açık artırmasında Google’ın “satın aldığı” yüksek lisans öğrencilerinden biriydi.)
Başlangıçta Musk, OpenAI’yi ekonomik çıkarların yönlendirdiği Google ve diğer büyük şirketlerden farklı olarak kâr amacı gütmeyen bir organizasyon olarak işletmek istiyordu. Ancak Google’ın Go oyunundaki büyük başarısı teknoloji dünyasını büyülediğinde, Musk fikrini değiştirmeye başladı. OpenAI’nin dünyayı etkileyen ve Google ile rekabet edebilecek bir şey icat etmesini istiyordu, ancak şirketin kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olarak çalışmasının bunu başarmakta yetersiz kaldığını düşündü.
2017’nin sonlarında, laboratuvarın kontrolünü Altman ve diğer kuruculardan alıp OpenAI’yi Tesla ile birleştirerek şirketin geliştirdiği süper bilgisayarlardan yararlanan ticari bir girişime dönüştürmeyi planladı. Ancak Altman ve diğerleri bu plana karşı çıkınca Musk, OpenAI’den ayrıldı.
Şubat 2018’de, OpenAI’nin merkezinin en üst katında çalışanlara ayrıldığını açıkladı. Toplantıya katılan üç kişiye göre, OpenAI’nin daha hızlı ilerlemesi gerektiğini söylediğinde bir araştırmacı Musk’ın dikkatsiz davrandığını söyledi. Musk, araştırmacıyı "ahmak" olarak nitelendirdi ve sinirlenerek toplantıyı terk etti. O ayrıldığında, finansal desteğini de geri çekmişti.
OpenAI aniden yeni bir finansmana ihtiyaç duydu. Altman, Sun Valley’de düzenlenen bir konferansa katıldı ve Microsoft CEO’su Satya Nadella ile bir araya geldi. Bir ortaklık fikri doğdu. Altman, Microsoft’un baş teknoloji sorumlusu Kevin Scott ile yakın bir ilişkiye sahipti. Microsoft, LinkedIn’i OpenAI’nin yönetim kurulu üyesi Hoffman’dan satın almıştı. Nadella, Scott’a anlaşmayı gerçekleştirmesi talimatını verdi.
Böylece OpenAI, orijinal kâr amacı gütmeyen kuruluşun altında bir kâr amacı güden şirket kurdu, 1 milyar dolarlık yeni bir yatırım aldı ve Microsoft, yapay zekâyı devasa bulut bilişim hizmetlerine entegre etme fırsatını yakaladı.
Ancak OpenAI içindeki herkes bu anlaşmadan memnun değildi.
Dario Amodei, OpenAI’nin doğduğu Rosewood Oteli’ndeki ilk toplantılarda bulunmuştu. Sürekli saç bukleleriyle oynayan Amodei, büyük bir dil modeli inşa etmek için laboratuvarda çalışıyordu. Bu model, devasa miktarda dijital metni analiz edebiliyor, Wikipedia makalelerinden, dijital kitaplardan ve forumlardan öğrenerek kendi başına metin üretebiliyordu. Ancak aynı zamanda uydurma bilgiler üretme gibi istenmeyen bir yan etkiye de sahipti. Bu model, 2020 yazında piyasaya sürülen GPT-3’tü.
Google ve OpenAI içindeki araştırmacılar, bu hızla gelişen teknolojinin yapay genel zekâya (AGI) giden bir yol olabileceğini düşünüyorlardı.
Ancak Amodei, Microsoft anlaşmasından hoşnut değildi. OpenAI’nin tamamen ticari bir yöne kaydığını düşünüyordu. O ve bazı araştırmacılar, Altman’ı OpenAI’den uzaklaştırmaya çalıştı ancak başarısız oldular. Sonunda şirketten ayrıldılar. DeepMind’in kurucuları gibi, Amodei ve ekibi de büyük şirketlerin kâr odaklı stratejilerinin güvenlikten üstün geleceğinden endişe ediyordu.
2021’de, yaklaşık 15 mühendis ve bilim insanından oluşan bir grup, Anthropic adlı yeni bir laboratuvar kurdu. Amaçları, etkili fedakârlar (effective altruists) topluluğunun benimsediği sıkı kontrollere sahip bir yapay zekâ geliştirmekti.
Anthropic sözcüsü Sally Aldous, “Anthropic’in kurucu ortakları, OpenAI’de Sam Altman’ı devirmeye çalışmadı,” dedi. “Kurucu ortaklar, OpenAI’den ayrılarak kendi şirketlerini kurma kararı aldı ve bunu OpenAI yönetimiyle paylaşarak birkaç hafta içinde karşılıklı anlaşmayla çıkışlarını gerçekleştirdi.”
Anthropic, iki yıl sonra Amazon’dan 4 milyar dolar ve Google’dan 2 milyar dolarlık yatırım aldı.
Açığa Çıkış
OpenAI, Microsoft’tan 2 milyar dolarlık yeni bir yatırım aldıktan sonra Altman ve kıdemli yönetici Greg Brockman, Bill Gates’in Seattle’daki Washington Gölü kıyısındaki malikanesine gittiler. Microsoft’un kurucusu artık şirketin günlük işleyişinde yer almıyordu, ancak yöneticileriyle düzenli temas hâlindeydi.
Akşam yemeğinde Gates, büyük dil modellerinin gerçekten işe yarayıp yaramayacağını sorguladı. Teknolojinin kritik düşünme gerektiren bir görevi yerine getirdiğini görene kadar şüpheci kalacağını söyledi. Örneğin, ileri seviye biyoloji sınavını geçebilecek miydi?
Beş ay sonra, 24 Ağustos 2022’de, Altman ve Brockman Gates’in malikanesine geri döndü. Yanlarında, lise yıllarında uluslararası biyoloji olimpiyatlarında madalya kazanmış bir OpenAI araştırmacısı olan Chelsea Voss vardı. Microsoft CEO’su Nadella ve diğer Microsoft yöneticileri de oradaydı.
Gates’in oturma odasında, büyük bir dijital ekranın önünde, OpenAI ekibi GPT-4 adlı teknolojiyi sundu.
Brockman, sisteme ileri düzey biyoloji testinden çoktan seçmeli sorular verdi ve Voss cevapları değerlendirdi. İlk soru, pozitif ve negatif yüklere sahip atom grupları olan polar moleküller hakkındaydı. Sistem doğru cevabı verdi ve nedenini açıkladı. “Aslında yalnızca cevabı vermek için eğitilmişti,” dedi Brockman. “Ancak konuşma tarzı adeta sihirli bir şekilde gelişti.” Başka bir deyişle, beklenenden daha fazlasını yapabiliyordu.
Toplam 60 soru vardı. GPT-4 yalnızca bir tanesinde hata yaptı.
Gates, sandalyesinde dikleşti ve gözleri büyüdü. 1980’de, modern kişisel bilgisayarların temelini oluşturan grafik kullanıcı arayüzünü ilk gördüğünde benzer bir tepki vermişti. GPT teknolojisini de aynı derecede devrim niteliğinde buldu.
Ekim ayında Microsoft, bu teknolojiyi Bing arama motoru ve diğer çevrimiçi hizmetlerine entegre etti. İki ay sonra, OpenAI ChatGPT’yi piyasaya sürdü. Haftada 100 milyondan fazla kişi tarafından kullanılan bir araç hâline geldi.
OpenAI, Anthropic gibi etkili fedakârlar topluluğundaki rakiplerini geride bırakmıştı. Google, kendi sohbet botu Bard’ı çıkardı, ancak genel algıya göre OpenAI yarışı kazanmıştı. ChatGPT’nin çıkışından üç ay sonra Google’ın hisse değeri %11 düştü.
Musk ortalarda yoktu.
Ama bu sadece bir başlangıçtı.
